Czym są i kiedy stosuje się implanty zygomatyczne?

Implanty zygomatyczne coraz bardziej zyskują na znaczeniu. Jest to zaawansowane rozwiązanie używane wtedy, gdy klasyczne implanty nie mogą być zastosowane ze względu na zbyt małą ilość kości w szczęce. Stanowią alternatywę dla bardziej skomplikowanych procedur. Umożliwiają one skuteczną odbudowę uzębienia nawet u pacjentów z bardzo zaawansowanym zanikiem kości. Czym jeszcze cechują się te implanty? Sprawdźmy to.

Co to są implanty zygomatyczne?

Implanty zygomatyczne to specjalistyczne implanty zębów wykonane z tytanu, które od swojej tradycyjnej wersji różnią się długością i sposobem wszczepiania. Mogą bowiem mierzyć od 30 do nawet 55 mm, podczas gdy klasyczne mają długość około 8–16 mm. Zamiast być zakotwiczone w kości szczękowej, mocowane są również w kości jarzmowej. Stąd też zamiennie nazywane są implantami jarzmowymi. Kość ta cechuje się dużą gęstością i stabilnością. Co więcej, jest mniej podatna na procesy zaniku w porównaniu do tej szczękowej. Kolejną różnicą jest również kąt ich wszczepienia. Standardowo śruby mocuje się pod kątem prostym, te zaś wszczepia się pod kątem 45°.

Kiedy stosuje się implanty zygomatyczne?

Wprowadzanie implantów jarzmowych ma miejsce w trudnych przypadkach, kiedy wykorzystanie tradycyjnych rozwiązań jest niemożliwe. Głównie są to sytuacje, w których pacjent cierpi na zaawansowany zanik kości szczęki. Wieloletni brak zębów, choroby przyzębia i zmiany związane z wiekiem często prowadzą do utraty tkanki kostnej. W takich sytuacjach kość szczęki jest zbyt słaba, by utrzymać klasyczny implant.

Zabieg z ich wykorzystaniem stosuje się zatem przede wszystkim w przypadku całkowitego bezzębia. To właśnie osoby, które utraciły wszystkie zęby w górnej szczęce, najczęściej borykają się bowiem z poważnym zanikiem kości. Implanty jarzmowe umożliwiają im stabilne i trwałe zamocowanie protezy. Rozległe zaniki kostne występują również po urazach lub leczeniu onkologicznym.

Rozwiązaniem powyższych problemów niekiedy może być augmentacja lub podniesienie dna zatoki szczękowej. Bywa jednak, że pacjent nie chce czekać na efekty zabiegu tak długo. Implanty jarzmowe pozwalają zaś na przeprowadzenie leczenia w krótszym czasie niż klasyczne metody wymagające odbudowy kości. W wielu przypadkach możliwe jest nawet wykonanie odbudowy protetycznej w trybie natychmiastowym. Niekiedy też, z jakiegoś powodu po prostu nie można przeprowadzić przeszczepu kości. Niektórzy pacjenci ze względu na ograniczenia anatomiczne nie kwalifikują się bowiem do procedury. Implanty te stanowią wówczas jedyną realną opcję leczenia.

Przebieg leczenia implantami zygomatycznymi

Leczenie implantami zygomatycznymi to proces wieloetapowy. Obejmuje dokładną diagnostykę, przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, a także wykonanie odbudowy protetycznej.

Diagnostyka i planowanie leczenia

Na etapie diagnostyki lekarz przede wszystkim ocenia indywidualne warunki anatomiczne pacjenta oraz określa możliwości bezpiecznego umiejscowienia implantów. Etap ten zdecydowanie zwiększa szansę na prawidłową integrację implantów z kością i niweluje ryzyko powikłań. Do najważniejszych badań wykonywanych przed zabiegiem należą:

Tomografia komputerowa 3D – pozwala na uzyskanie trójwymiarowego obrazu struktur kostnych i dokładną ocenę ich objętości. Umożliwia także precyzyjne zaplanowanie trajektorii wszczepienia implantów.
Ocena warunków kostnych – polega na analizie grubości, gęstości oraz kształtu kości jarzmowej i resztkowej szczęki. Dzięki niej można dobrać odpowiedni rodzaj oraz długość implantów.
Planowanie rozmieszczenia implantów – przy użyciu programów komputerowych projektuje się optymalne rozmieszczenie implantów względem anatomicznych struktur.

Zabieg chirurgiczny

Zabieg wszczepienia implantów zygomatycznych wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym bądź głębokiej sedacji. Ma to na celu zapewnić pacjentowi maksymalny komfort i bezpieczeństwo. Procedura trwa przeważnie od 2 do maksymalnie 4 godzin. Czas trwania zabiegu zależy od liczby implantów oraz indywidualnej sytuacji anatomicznej.

W trakcie zabiegu chirurg wykonuje nacięcie w błonie śluzowej jamy ustnej, a później przygotowuje kanały prowadzące implanty w kierunku kości jarzmowej. Tytanowe śruby wprowadzane są następnie w przygotowane otwory pod kątem 45°. Ma to zapewnić ich stabilne osadzenie. W niektórych przypadkach mogą być stosowane specjalne szablony chirurgiczne. Po umieszczeniu implantów rana jest zamykana. Na koniec pacjent otrzymuje tymczasowe uzupełnienie protetyczne oraz indywidualne zalecenia dotyczące dalszego postępowania.

Odbudowa protetyczna

Wstępny proces odbudowy protetycznej rozpoczyna się zazwyczaj bezpośrednio po umieszczeniu wszczepu w przygotowanym otworze. W wielu przypadkach możliwe jest bowiem natychmiastowe obciążenie implantów tymczasową pracą protetyczną. Po okresie gojenia, który przeważnie trwa od 3 do 6 miesięcy, wykonywana jest zaś ostateczna odbudowa protetyczna. Może ona obejmować stałe mosty porcelanowe bądź mosty kompozytowe przykręcane bezpośrednio do implantów.

Zalety implantów zygomatycznych

Implanty zygomatyczne są nieocenione w przypadkach, kiedy to tradycyjne metody leczenia okazują się niewystarczające. Do ich najważniejszych walorów zalicza się:

Możliwość leczenia pacjentów z zaawansowanym zanikiem kości – dłuższeimplanty stanowią doskonałą alternatywę dla ludzi z poważnym zanikiem kości. Dzięki zakotwiczeniu w kości jarzmowej możliwe jest ich wszczepienie bez konieczności stosowania przeszczepów kostnych.
Skrócenie czasu leczenia – implanty jarzmowe pozwalają na bardzo szybkie zamocowanie protez. Często możliwe jest wykonanie tymczasowej odbudowy już w dniu zabiegu.
Stabilność i wytrzymałość – kość jarzmowa, do której są mocowane tytanowe śruby, charakteryzuje się imponującą gęstością. To z kolei przekłada się na ich długowieczność i bezpieczeństwo.

Wady i ograniczenia implantów zygomatycznych

Pomimo że implanty zygomatyczne mają wiele mocnych stron, nie są rozwiązaniem idealnym. Warto podkreślić, że mogą wiązać się z pewnymi ograniczeniami oraz ryzykiem powikłań. Ich podstawowe wady to:

Wymagana wysoka precyzja i doświadczenie chirurga – procedura wszczepienia implantów tego typu jest bardziej skomplikowana niż tradycyjne implantacje. W związku z tym wymaga od chirurga dużej precyzji.
Dłuższy czas rekonwalescencji – choć proces gojenia po zabiegu jest szybki, pacjenci mogą odczuwać obrzęk przez kilka dni po zabiegu. Okres pełnej integracji implantów z kością może wynosić nawet kilka miesięcy. Wiąże się to z dłuższym czasem oczekiwania na pełną funkcję protetyczną.
Ryzyko powikłań – jak przy każdej operacji, istnieje ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń. Mogą to być infekcje, uszkodzenie nerwów czy nieprawidłowa integracja implantu z kością.

Możliwe powikłania

Po wszczepieniu implantów jarzmowych niekiedy zdarzają się infekcje. Mogą one pojawić się w wyniku nieprawidłowej higieny jamy ustnej po zabiegu. Dlatego tak ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza. Choć rzadkie, zdarzają się również przypadki złamania implantu na skutek zbyt dużych obciążeń lub niewłaściwego jego dopasowania. Powikłania te można jednak łatwo zniwelować, wybierając doświadczone kliniki, które wykorzystują nowoczesne technologie podczas przeprowadzania zabiegów.

Dla kogo są implanty zygomatyczne?

Zastosowanie implantów jarzmowych sprawdzi się m.in. u:

Pacjentów z zaawansowanym zanikiem kości w szczęce – dochodzi do niej najczęściej w wyniku braku zębów czy chorób przyzębia.
Osób, które nie kwalifikują się do przeszczepów kości – dla pacjentów, którzy nie mogą mieć przeszczepionej kości z powodu jakichkolwiek przeciwwskazań, rozwiązanie to stanowi jedyną opcję leczenia.
Osoby z całkowitym bezzębiem szczęki – implanty jarzmowe pozwalają na szybkie odbudowanie uzębienia u osób, które utraciły wszystkie zęby w górnej szczęce.

Podsumowanie

Implanty zygomatyczne to specjalistyczne rozwiązanie dla pacjentów, u których klasyczne metody implantologiczne nie są możliwe do zastosowania ze względu na zaawansowany zanik kości szczęki. Dzięki zakotwiczeniu w kości jarzmowej pozwalają na trwałą i stabilną odbudowę uzębienia, często bez konieczności przeprowadzania przeszczepów czy długiego leczenia przygotowawczego. Zabieg wymaga jednak dużego doświadczenia ze strony chirurga i starannego planowania. Choć leczenie implantami tego typu może wiązać się z nieco dłuższym czasem gojenia i ryzykiem powikłań, daje szansę na szybką poprawę jakości życia – zwłaszcza u osób z całkowitym bezzębiem i ograniczonymi możliwościami leczenia. To skuteczna alternatywa, która przy odpowiednich wskazaniach może okazać się jedyną realną drogą do trwałej rekonstrukcji uśmiechu.

Data publikacji: 30 maja 2025
Autor: Specjalista chirurgii stomatologicznej Dominik Łoś